کتاب باج نیوزها (آثار برگزیده اولین جشنواره ملی) نشر سیمای شرق

تمدن عصر نوین بر شالوده گردش شفاف و آزاد اطلاعات استوار شده است و جریان خبر و اطلاعات، در عصری که همه چیز رو به تغییر و تحول است، شریان حیاتی یک جامعه به شمار می‌آید. بر این اساس، هر جامعه و نظام حکومتی که در مسیر توسعه گام می‌نهد، بیش و پیش از هر چیز، نیازمند برخورداری از یک محیط سالم، شفاف و پویای خبری است. به باور اغلب صاحبنظران، توسعه به مفهوم بلوغ اقتصادی-سیاسی جامعه و شکوفایی استعدادها و خلاقیت‌ها هیچ‌گاه در بستر آلوده و محیط غبارگرفته خبری اتفاق نمی‌افتد.
از همین روست که رسانه‌های نقاد و معتبر، حرف اول را در فرایند توسعه عصر جدید می‌زنند. چندان‌که، آنها علاوه بر ایفای نقش ذاتی خویش در روشنگری افکار عمومی، امر خطیر مراقبت از شفافیت و سلامت گردش اطلاعات و تامین نیاز خبری موسسات و سرمایه‌گذاران بزرگ را بر دوش دارند. در چنین مختصاتی، حوزه سینما و جشنواره‌های بزرگ هنری به همان اندازه نیازمند تغذیه شفاف اطلاعات از سوی رسانه‌ها است که غول‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری که اساساً اطلاعات و خبر، شاهرگ کسب‌وکار آنهاست.
حال، تصور کنید در چنین زمانه‌ای که اطلاعات و خبر، نقش اکسیژن حیات‌بخش زندگی اقتصادی و اجتماعی ملت‌ها را ایفا می‌کند، گروه‌ها و جریان‌هایی پا به عرصه وجود نهند که به جای مشارکت در فرایند تولید اطلاعات، به دستکاری و جعل خبر و پمپاژ شایعه و دروغ بپردازند و حتی در رفتاری فراتر، اطلاعات و اخبار را که در حکم امانت و نوامیس جامعه هستند، وسیله سوء استفاده و اشتغال نامشروع خویش قرار دهند. پیدا است که با این انحراف، چه فاجعه‌ای گریبان آن جامعه را خواهد گرفت. کار و بار کسانی که مسیر جریان خبری جامعه را به سمت سوداگری و اخاذی منحرف می‌کنند، بی‌شباهت به عملیات مسموم سازی و آلوده‌کردن سرچشمه آب شرب مردم نیست.
سوگمندانه باید گفت که جامعه ایران در عصر گردش آزاد اطلاعات، با چنین پدیده‌ای دست به گریبان است، پدیده‌ای ‌که با شناسه هویتی«باج‌نیوز» شناخته می‌شود.
بسیاری از خبرگان حوزه مدیریت در آسیب شناسی آفت‌های جامعه ایرانی بر این نکته انگشت تأکید نهاده‌اند که یکی از چالش‌های اصلی جامعه ایران در مسیر تحول و اصلاح، همانا مسمومیت فضای خبری و فقدان یک نظام سالم و شفاف اطلاع‌رسانی است.
امروز، پدیده آلودگی فضای خبری جامعه نه تنها دغدغه مشترک نخبگان علمی، بلکه واقعیت جانکاهی است که همه کنشگران و مدیران عرصه‌های کسب‌وکار اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با همه وجود آن را لمس می‌کنند.
ناگفته پیداست که در دوران حضیض و سراشیبی نظام رسانه‌ای و انتقال مرجعیت خبری به خارج، جریان شبه‌رسانه‌ها و سوداگرانی که از فضای غبارآلود سودهای سرشار می‌برند، توان دوچندان پیدا کرده‌اند. تا جایی که اکنون بسیاری از آنها از حاشیه‌های جامعه رسانه‌ای به متن مراودات سیاسی و اقتصادی گسیل یافته و در سایه غفلت و لغزش تصمیم‌سازان و سیاستگذاران، صاحب سازمان و ساختار شده‌اند.
نکته شایان توجه این است که بر اساس شواهد و یافته‌های عینی، نظا‌م‌های مدرن، مدت‌ها است که بر پدیده‌ نامیمون و مخرب باج‌خواهی خبری و باج‌نیوزها تا حد زیادی فائق آمده‌اند. در تجربه این جوامع، رسانه‌های حرفه‌ای در ائتلاف نانوشته با شبکه‌های ارتباطی و فناوری، عرصه را بر قدرت‌نمایی بازیگران شایعه و سوداگران اطلاعات تنگ کرده‌اند. تاکنون، ده‌ها نمونه مستند از مواجهه غرورانگیز شبکه‌های بزرگ خبری با جاعلان یا کاسبان خبر به صورت ویدئو و کلیپ منتشر شده است. در این رشته از مقابله با شبکه‌های مافیایی جعل و مصادره اخبار، صاحبان رسانه‌ و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی و فناوری به جای کرنش و مماشات، راه افشاگری را پیش گرفته‌اند.
لذا، ما مواجهه با چنین پدیده‌ای را اولین شرط حیاتی در مسیر هر گونه اصلاح و تحول دیدیم. در عین حال معتقدیم که به دور از نسخه‌های شعاری و بخشنامه‌ای پیش از این هر چیز، باید برای روشنگری و آگاهی دهی به نخبگان، افکار عمومی و سیاستگذاران همت گماشت. موفقیت در مسیر آفت‌زدایی از محیط خبری و اطلاع‌رسانی کشور، نیازمند بکار بستن همه اندیشه‌ها، ابتکارها و عوامل تأثیرگذار در این عرصه و بهره‌گیری از ظرفیت‌ خیل نهادهای دانشگاهی، جامعه نخبگان، کنشگران فضای مجازی، تشکل‌های صنفی روزنامه‌نگاری، روابط عمومی‌ها و کانون‌های حاکمیتی، قانونگذاری و نظارتی است تا نوعی ائتلاف و اجماع ملی مبتنی بر خرد جمعی نسبت به جریان مسموم کننده فضای ذهنی و خبری جامعه شکل بگیرد.
در کنار چند رشته فعالیتی که طی چند ماه اخیر آغاز شده است، همچون؛ تولید ادبیات و محتوا، برگزاری نشست‌های تخصصی و کارشناسی با تشکل‌های صنفی و مجامع دانشگاهی و نهاد روابط عمومی‌ها، رویداد جشنواره کاریکاتور و بهره‌گیری از زبان رسای هنر و ظرفیت سرشار جامعه هنری را گامی اثربخش دیدیم.
جشنواره کاریکاتور باج‌نیوزها، در واقع، کالبدشکافی و بازشناسی یک پدیده مسموم و مخرّب اجتماعی به اراده و ذوق اصحاب هنر و قلم است. پرتوی است که در آثار پرمعنای طنزپردازان بر زوایای تاریک این جریان افکنده می‌شود.
استقبال گسترده و ارسال آثار عمیق و ارزشمند از جانب تعداد قابل توجهی از کاریکاتوریست‌های سراسر کشور، ما را به پیمودن راه دشواری که در آغاز آن هستیم، دلگرم و مصمم ساخت.
در این راستا، خاضعانه اراده، انگیزه و سعی بلیغ همکاران هنرمند را در به ثمر نشستن این رویداد رسانه‌ای-فرهنگی می‌ستاییم. هادی حیدری تجربه، دانش و ارتباطات ارزشمند خویش در جامعه هنری را وقف این رویداد کرد و هیات ارجمند داوری، جمال رحمتی، سلمان طاهری و فیروزه مظفری که همگی از سرمایه‌های ارجمند هنری و رسانه‌ای ایران هستند، با دقت ستودنی آثار رسیده به جشنواره را ارزیابی کردند.
مدیریت برند، مسئولیت اجتماعی و روابط‌عمومی گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس با همراهی جمعی از متخصصان و رسانه‌ها آغازگر راهی شده‌اند که امیدواریم سبب بازگشت اعتماد و مرجعیت به نظام رسانه‌ای ایران عزیز و بهره‌مندی همه کنشگران و نخبگان اقتصادی و اجتماعی از محیط خبری امن و شفاف شوند.