کتاب دزد شاهین کوهستان (ماجراجویی در قطار) اثر ام جی لئونارد و سم سگمن ترجمه سهیلا سهرابی نشر کمیکا

کتاب رمان مصور دزد شاهین کوهستان داستان شاهین کوهستان قطار قدیمی سلطنتی ست که حالا زمان بازنشستگی‌اش رسیده و باید راهی موزه شود. مأموران اداره‌ی راه‌آهن تصمیم دارند برای آن‌که سال‌های طولانی تلاش این قطار پایان خوشی داشته باشد او را برای معرفی زوج جدید سلطنتی به سراسر انگلستان بفرستند. چون مسافران این قطار استثنائی همگی از ثروتمندانند توجه رسانه‌ها به این سفر جلب شده است. در بین مسافران تعدادی فرد عادی هم به چشم می‌خورند که باید این سفر تاریخی را روایت کنند. یکی از آن‌ها دایی ناتانیل است. او به همراه خواهرزاده‌ی کوچکش هریسن وارد قطار شده است. اگرچه هریسن اول علاقه‌ای به این سفر نداشت و به اجبار آن را شروع کرد، اما وقتی پای دزد جواهرات لندن‌نشین‌ها به شاهین کوهستان هم باز شد تصمیم گرفت دزد را پیدا کرده و او را به همه معرفی کند.

نگاهی به تحلیل شخصیت‌ها
شخصیت‌های زیادی در این کتاب دیده ‌می‌شوند که برخی از ‌آن‌ها عبارتند از :

هَریسُن بِک: هریسن پسر آرام و نکته‌سنجی است. رفتار اجتماعی خوب و ذهنی قدرتمند برای طراحی دارد. هم‌چنین از توان تحلیل و استنتاج ذاتی برخوردار است و می‌توان گفت او یک کارآگاه کوچک است.

لِنی: لنی یا همان مارلینه سینگ دختری همسن هریسن و درحال یادگیری لوکوموتیورانی است. او شجاع و باهوش است زیرا نه تنها سیستم یک قطار بخار مثل شاهین را خوب می‌شناسد بلکه تفاوت آن با سایر قطارها را نیز می‌داند.

دایی نَت: دایی نت سفرنامه نویس معروفی است که با مهم‌ترین قطارهای دنیا سفر کرده و درباره‌شان نوشته است. او مؤدب، مهربان و منطقی است. برای همین در جریان دزدی قطار نیز کنترل اوضاع از دستش خارج نمی‌شود.

والدین هریسن: اگرچه از خصوصیات پدر و مادر هریسن زیاد صحبت نشده اما اندک مواجهه‌ی ما با آنان روشن می‌کند مادرش زن مهربان و صبوری است که امنیت هریسن برایش از اهمیت زیادی برخوردار است. پدرش کالین بِک نیز اگرچه به اندازه‌ی همسرش صبور نیست ولی مردی دوستدار خانواده است.

مهمانان قطار: مهم‌ترین ویژگی این مسافران شهرت و غرور آن‌هاست. همه‌ی این افراد با وجود تمایزات شخصیتی از طبقه‌ی اشراف هستند که نگاهشان به سایرین همان نگاه ارباب و رعیتی است.

خدمه قطار: خدمه از طبقه‌ی افراد فرودست جامعه هستند. اشخاصی که اگرچه به چشم نمی‌آیند اما نبودشان سبب توقف قطار سلطنتی خواهد شد. همگی آنان دل‌رحم، مهربان و رازنگه‌دارند.

نکات تربیتی داستان
کتاب دزد شاهین کوهستان برای مخاطبان نوجوان و حتی بزرگسالان پیام‌های متعدد و سودمندی دارد که برخی از آنان به شرح زیر است:

تقویت اعتماد به نفس در فرزندان و شنیدن نظرات آن‌ها:
نبود اعتماد به نفس فرزندانِ ما را منزوی، ضعیف و وابسته می‌کند. بنابراین کمک به رشد آن از ارکان تربیت کودکان است. هریسن شخصیت اصلی داستان دزد شاهین نه تنها در برخورد با بزرگ‌ترها بلکه در طراحی نقشه برای به دام انداختن دزد هم از اعتماد به نفس بالایی برخودار است. این دست از واکنشهای او نشان می‌دهد والدینش تا این‌جا تلاش زیادی برای رشد این ویژگی در هریسن داشته‌اند. دایی نَت نیز همین نقش را در این سفر به عهده گرفته است. او برنامه‌های هریسن برای به دام انداختن دزد را جدی می‌گیرد و حتی به او کمک هم می‌کند. دایی نت هریسن را به عنوان یکی از مسافران حقیقی قطار می‌پذیرد و در همان ابتدا بلیطش را به او تحویل می‌دهد تا خودش به مأمور قطار بدهد. لباس مناسب رسمی برای رفتن او به رستوران قطار فراهم می‌کند تا هریسن با پوشیدن لباس‌های روزمره‌اش خجالت نکشد. و در انجام هیچ‌یک از این‌ها هم نقش بازی نمی‌کند. هم‌چنین از او نمی‌خواهد جوری عمل کند که همه را راضی نگه دارد بلکه طی سفر تمام تلاشش را می‌کند هریسن خود واقعی‌ و خلّاقش را حفظ کرده و رشد دهد که درنهایت هم به حل معمای دزدی می‌انجامد.

استقلال دادن به فرزندان:
درست است که فرزندان برای تأمین نیازهایشان به پدر و مادرها وابسته‌اند، اما این وابستگی نباید تا جایی پیش رود که امکان فکر کردن و مستقل عمل کردن را از آن‌ها بگیرد. پدر و مادر هریسن نیز اگرچه او را طوری تربیت کرده‌اند که بتواند به تنهایی در جامعه حاضر شود اما تا به حال او را چند روز به سفر نفرستاده‌اند. آن هم با دایی نت که هریسن تقریباً او را سالی یک‌بار می‌بیند. پس این سفر گام خوبی برای تقویت استقلال اوست . شروع این مسافرت بدون آن‌ها برای هریسن سخت بود اما برخورد صمیمی دایی نت از یک سو و توصیفات او از سفر با شاهین کوهستان که یک قطار سلطنتی است از سوی دیگر، هریسن را کنجکاو کرد. البته یک نکته را نباید فراموش کنیم و آن‌هم اینست که استقلال دادن به هریسن بدون حد و مرز نیست. دایی نت تمام رفت و آمدهای او را دنبال می‌کند و تمام افراد حاضر در این قطار را می‌شناسد. او با همه‌ی بخش‌های قطار شاهین آشناست و می‌داند هریسن کِی و برای دیدن چه منظره‌ای می‌رود. او حتی از حضور لِنی در قطار و ملاقات هریسن با او هم اطلاع دارد. این همان نظارت مسئولانه‌ی بزرگترها بر رفتار کودکان است که نه تنها اجازه می‌دهد آنان مستقل عمل کنند بلکه احتمال آسیب دیدن آنان را نیزکاهش می‌دهد.‌

حمایت از فرزندان:
کودکان و نوجوانانی که دربرخورد با حوادث و موانع بزرگ تنها مانده و حمایتی از سوی والدین دریافت نمی‌کنند، به دلیل ناتوانی در برطرف کردن مانع شکست خورده و با پیامدهای متعددی دست و پنجه نرم خواهند کرد. هریسن نیز در این سفر و پس از دزدی‌های پی‌در‌پی در قطار متهم به دزدی می‌شود. چون همه‌ی مسافران او را دیده‌اند که به اطراف قطار سرک می‌کشد و حتی در قلعه‌ی بالمورال سر از حیاط پشتی کاخ درمی‌آورد. اما او در این بین تنها نیست. دایی نَت که از دلیل رفت‌وآمدهایش اطلاع دارد و خوب می‌داند خواهرزاده‌اش نمی‌تواند دزد باشد، باجدیت این اتهام را رد کرده و محکم دربرابر استیون پیکل که دائم به هریسن اتهام زده و به او بی‌احترامی می‌کند، می‌ایستد. نقش حمایتگر دایی نت حتی در دستگیری دزد و افشای روش دزدی‌اش نیز به کمک هریسن می‌آید و این پسربچه‌ی باهوش می‌تواند نتیجه‌ی تحقیقاتش را به اطلاع کارآگاهان پلیس رسانده و ماهیت دزد و همدستانش را نیز فاش کند.